Bəzən ayıq qalmaq – həyat tərzi yox, sağ qalma strategiyasıdır. Xüsusilə kuir insanlar üçün. Çünki kuir varoluş, bir çox hallarda, sistemin bizə qarşı qurduğu mexanizmlərlə — o cümlədən maddə istifadəsi ilə əlaqəli stiqmalarla — daim çarpışmaq deməkdir. Ayıqlıq, sadəcə “içməmək” və ya “istifadə etməmək” deyil; bu, bəzən öz travmalarını görmək, sevmək və dəyişmək üçün seçim etməkdir.
Burada ayıq qalmağın 5 səbəbini, kuir perspektivdən baxaraq təqdim edirik:
1. Travma ilə dürüst qarşılaşmaq üçün
Kuir icmanın üzvləri olaraq — istər zorakılıq, istər ailə rəddiyyəsi, istərsə də cəmiyyətin bizi “normallaşdırma” cəhdləri — saysız travmalarla böyüyürük. Maddə bəzən bu ağrını uyuşdurur. Ayıqlıq isə bu travma ilə üz-üzə dayanmaq və onu adlandırmaq üçün cəsarət verir. Bu, ağrılı ola bilər. Amma sağalmaq da buradan başlayır.
2. Ayıq qalmaq – seçilmiş ailə üçün özünü qorumaqdır
Kuir insanların bir çoxu “seçilmiş ailə” qurur. Ayıq qalmaq bəzən özünü bu ailə üçün qorumaq, onların içində öz yerini itirməmək və əsl bağlantılar qurmaq üçün bir addımdır. Duyğular, söhbətlər, rəqs – bunların hamısı ayıq da mümkündür.
3. Zehni və bədii enerjini bərpa etmək üçün
Kuir bədənlər çox şey daşıyır: mübarizə, ağrı, lakin eyni zamanda yaradıcı güc. Maddə istifadəsi bu enerjini bəzən zərərli şəkildə sərf etdirir. Ayıq qalmaq isə bu enerjini bərpa etmək, yönləndirmək və sənətə, fəallığa, yazıya çevirmək üçün fürsət yaradır.
4. İcmanın içində təhlükəsiz nümunə olmaq üçün
Hər ayıq kuir insan, ətrafına “başqa cür də mümkündür” mesajını verir. Bu nümunə, xüsusilə yeni nəsil üçün həyati ola bilər. Ayıqlıq, bəzən icmada özünü və başqalarını qorumaq üçün seçilmiş bir yoldur.
5. Yaşamaq istəyini cəzalandırmamaq üçün
Qadın, kuir və trans bədənlər tez-tez özünü “boğaraq” yaşamağa öyrədilir. Ayıq qalmaq – sadəcə yaşamaq üçün yox, yaşamaq istədiyini açıq-aşkar deməkdir. Bu isə təkcə fərdi deyil, həm də siyasi aktdır. “Yaşamaq istəyim var” demək – “sistem məni məhv edə bilməz” deməkdir.
Ayıqlıq, kuir həyatın kənarında deyil – onun içindədir. Qəbul edilməyən, ancaq azadlığı öz içində daşıyan bu seçimin arxasında həm şəxsi güc, həm də kollektiv sağ qalma dayanır. Unutma: ayıqlıq, normaya yox, öz yoluna sadiq qalmaqdır.
