Türkiyə həm istirahət, həm də münasib qiymətə stomatoloji və arıqlama əməliyyatları üçün populyar istiqamətlərdən biridir. Lakin LGBTQ+ üçün ora səyahət təhlükəsizdirmi? Və ümumiyyətlə, Türkiyədə LGBTQ+ olmaq qeyri-qanunidirmi?
Hüquqi vəziyyət və sosial münasibət
Əvvəlcə qeyd edək ki, Türkiyədə eyni-cinsli münasibətlər, eləcə də queer və trans olmaq qeyri-qanuni deyil. Amma, ölkə iş, təhsil, yaşayış və səhiyyə sahələrində diskriminasiyadan qoruyan heç bir hüquqi mexanizm təqdim etmir.
Eyni-cinsli nikahlar və mülki tərəfdaşlıqlar tanınmır. Ümumilikdə, cəmiyyətin əksəriyyəti mühafizəkar düşüncəyə malikdir. Böyük şəhərlərin xaricində LGBTQ+ icmasına qarşı neqativ münasibətlər daha çox müşahidə olunur, amma bu, böyük şəhərlərin tam tolerant olduğu anlamına da gəlmir.
Intrepid Travel-in məlumatına görə, istənilən münasibətdə ictimai yerlərdə öpüşmək birmənalı qarşılanmır. Xüsusilə eyni-cinsli cütlüklər üçün bu, riskli ola bilər və yalnız özəl məkanlarda münasibət nümayiş etdirmək tövsiyə olunur.
Təzyiq və zorakılıq hallarının artması
Türkiyədə LGBTQ+ qarşı zorakılıq və açıq diskriminasiyaya həm dövlət, həm də vətəndaşlar tərəfindən tez-tez rast gəlinir. Son illərdə icma üzvlərinə qarşı “nifrət yaymaq” və ya “ictimai əxlaqa zidd hərəkətlər” kimi ittihamların sayı artıb. Human Rights Watch ölkədə “dərinləşən insan haqları böhranı” olduğunu bildirir.
2013-cü ildə hökumət əleyhinə etirazlardan sonra prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan mətbuata və sosial mediaya senzura tətbiq etdi, bu isə Türkiyənin Aİ-yə üzvlük prosesini dayandırdı. 2016-cı ildə uğursuz çevriliş cəhdindən sonra fövqəladə vəziyyət elan olundu və vətəndaş azadlıqlarına əlavə məhdudiyyətlər gətirildi.
Bunun nəticəsində 2015-ci ildən İstanbul Qürur Yürüşü (Pride) polis müdaxiləsi ilə dayandırıldı və növbəti illərdə də qadağan olundu. 2017-ci ildə paytaxt Ankara bütün LGBTQ+ tədbirlərini “sülh və təhlükəsizliyi təmin etmək” səbəbilə qadağan etdi.
Keçmiş daxili işlər naziri Süleyman Soylu 2021-ci ildə tələbə etirazçıları “LGBTQ+ pozğunları” adlandırmışdı. Elə həmin il prezident Ərdoğan da “heç vaxt LGBT tərəfdarı olmayacağını” bildirib, “ailənin müqəddəs olduğunu” vurğulayaraq LGBTQ+ varlığını rədd edən bəyanatlar səsləndirib.
Rəqəmsal zorakılıq və araşdırmalar
LGBTQ+ hüquqları üzrə fəaliyyət göstərən KAOS GL təşkilatının araşdırmasına görə, Türkiyədə LGBTQ+ 90%-i mütəmadi olaraq rəqəmsal zorakılığa məruz qalır.
Səyahətçilər üçün risklər
Qanuni qadağalar olmasa da, mövcud sosial mühit LGBTQ+ üçün dostyana sayılmaz. Bəziləri turistlərin yerli LGBTQ+ eyni çətinliklərlə üzləşməyəcəyini iddia etsə də, son illərdə baş verən hadisələr bunun əksini göstərir.
Məsələn, keçən il Portuqaliyadan olan gey bir turist İstanbulda icazəsiz LGBTQ+ yürüşü yaxınlığında olduğu üçün “gey göründüyü” səbəbilə 20 gün həbsdə saxlanıldığını iddia edib. 2021-ci ildə Bodrumda bir otel iki kişi üçün ayrılmış otaq rezervasiyasını qəbul etməyib.
Daha ağır bir hadisədə isə fransalı yəhudi gey kişi Fabien Azoulay 2018-ci ildə İstanbulda kiçik miqdarda qadağan olunmuş maddə aldığı üçün 16 il həbs cəzası aldı və həbsxanada homofobik hücumlara məruz qaldığını bildirdi. O, yalnız 2021-ci ildə azadlığa buraxıldı.
